Kōmako noa ana ko tāu pō ko koe anake
Tē au ko te moe tokona ki runga rā,
Nā te mamae rā ka huri rōnaki...
Taupiri pae karanga, Tongariro wai koha...
Koinei te takapau aroha o Te Whare o Te Heuheu ka takoto ki tō aroaro
Ko ōna whenu, ko ngā hapū o tō mātou moana o Taupō nui a Tia
Ko ōna whakarākei, ko ngā punga a Te Hoata, a Te Pupū
Ko ōna here, ko ngā Wai Ariki hei whakamahana i tō haere
Hei takapau aroha tē wetekia e ngā karekarenga tai o te wā
Taku kākāhaetara ki te iwi rā ia
Takoto ana mai te marama i te pae ki a koe
Ka eke i ō hē ka tau ki raro
E rā i!
He tangi apakura tēnei nā Tā Tumu Te Heuheu Tūkino VIII, Te Ariki o Tūwharetoa, te puta ake nei i te rā tonu i mate atu ai a Kiingi Tuheitia Pootatau Te Wherohero VII, hei maimai aroha.
He mea puta tēnei i tētahi pānui nā Tā Tumu tonu i tuku hei poroporoaki atu i Te Ūpoko Ariki o te Kiingitanga.
“E huri tō mata ki te pō, e te Kīngi, ko mātou ngā mahuetanga iho kua pania nei i te awatea,” te kōrero a Tā Tumu i tana pānui.
“Ko mātou, ko Tūwharetoa, e poroporoaki atu ana i a koe, Kiingi Tuheitia.”
I roto i ngā tau, ko ngā Ariki e rua nei i tautoko, tētahi i tētahi, i roto i ā rāua mahi hāpai i ngā mahi tuku iho a ō rāua mātua.
Ko te pāpā o Tā Tumu, ko Hepi Te Heuheu Tūkino VII i whakakotahi i te iwi Māori i te wā koia Te Ariki o Tūwharetoa. Ko tāna i whai ai, ko te whakapūmau ake i te mana Māori motuhake i roto i ngā whakawai a te kāwanatanga ki te Māori.
I tino tata a Hepi ki Te Arikinui, ki a Te Atairangikaahu Pootatau Te Wherowhero VI, te māmā o Kiingi Tuheitia.
Ka mate a Hepi i te 1997, nā Te Arikinui Kahurangi Te Atairangikaahu a Tumu Te Heuheu i whakawahi hei Ariki hōu o Tuwharetoa.
Ka riro mā Tumu te whare o Te Heuheu hei whakakanohi i ngā hui koroneihana a Te Arikinui Te Atairangikaahu tae noa atu ki te matenga o te Kuini Māori i te tau 2006.
Ko Tumu tētahi o ngā Ariki i te whakawahinga o Kiingi Tūheitia, tētahi hoki o te kāhui amorangi ki mua i te waka tūpāpaku o te Kuini, i te hīkoi ki te awa o Waikato, ki ngā waka kawe i te taonga o te mate ki Taupiri maunga okioki ai.
Ā, i te wā ki te Kiingi, ko Tā Tumu tonu tērā, he kanohi kitea tonu i ngā hui Koroneihana, i te mahau o Māhinārangi.
I te Tīhema ki muri nei, he hui ā-motu i karangahia e te Kiingi hei whakakotahi i ngā iwi Māori o te motu, kia tapatahi ai te tū totohe ki ngā kaupapa here a te kāwanatanga haumi o te wā nei, ā, ko Tā Tumu i tū tautoko atu.
“Ko mātou e mihi ana ki tō whānau pani,” te kōrero anō a Tā Tumu.
“E whakawhetai ana mātou i āu mahi i ngā tau 18.”
“Ka tuku i tō mātou aroha i ngā rerenga wai i Tongariro ki Taupiri, kei reira e takoto ana rātou katoa kua haere i mua i a koe.”
Hei te 8 i te ata āpōpō (Rātapu) whakaeke atu ai te Ariki o Te Whare o Te Heuheu ki runga i te Ariki o Te Whare o Pootatau.
Ko te ope tuatahi rātou i te rā tuatahi o ngā rā e rima e wātea ai te marae o Tūrangawaewae ki te ao, ki te tangi atu ki te Kiingi o Te Kotahitanga.