He kohinga o ngā iwi o Te Taitokerau kei te whai kia arotakehia e te ture te whakamahinga o te reo Māori i roto i te pūnaha o ngā kōti.
Nā Te Rūnanga ā Iwi o Ngāpuhi, rātou ko Te Rūnanga o Ngāti Rēhia, ko Te Poari o Ngāti Wai, ko Te Reo o Ngāti Hine hoki tētahi kerēme i tono atu ki Te Kōti Matua i Tāmaki i tēnei rā, e whakaingoa ana i te Minita Take Ture, i te Hēkeretari Take Ture, i te Roia Matua hoki hei tāngata e whakapaetia ana.
E ai ki ngā iwi, kua paheke i te Karauna ngā mana e oatitia ana e Te Tiriti o Waitangi, e te Ture mō Reo Māori 2016 hoki ki te tiaki, ki te whakatairanga i te reo Māori.
Kua tono atu rātou ki Te Kōti Matua ki te whakatewhatewha i ta rātou kerēme.
Hei tā te heamana o Ngāti Wai, hei tā Aperahama Edwards, ka nui te tautoko i te take nei.
“Kua roa ahau e tuku kōrero ana ki ngā momo whare Kōti i roto i te reo Māori. Kua rongo ahau i te pakeketanga o te whakaū i te reo ki aua whare, nā te mea, e kūare ana ngā taringa o te ture, o ngā whare Kōti nōki ki te reo taketake o tēnei whenua”.
“Horekau e rite ana te mana o te kōrero ka whakatakotohia ki te aroaro o te Kooti mēnā e tukua ana ki te reo Māori, nā te mea kōwariwari ki te reo Pākehā e mātau ai te Kōti ki te pūtake o te kōrero. Hei reira, ka kite i te mana o te reo matua o ngā whare Kōti i tēnei wā tonu, ā, ehara i te reo Māori, arā te reo taketake o tēnei whenua. Tukua te reo o tēnei whenua kia tioro”.
Hei whakapūmau ake i te kaupapa nei, ko te kerēme a te kohinga o ngā iwi nei – ko te pānui pāpāho anō hoki – kei roto katoa i te reo Māori.
Ko te wāhanga tuawaru o te Ture mō te Reo Māori ka whakatakoto tikanga mō te whakamahinga o te reo i ngā kōti, hei tauira ake, kaare e taea e te tangata te tohe kia whakautua ia i roto i te reo Māori.
Ko te whakamahinga o te reo Māori ka kāwanahia e ngā kōti, ā, ko ngā kaikōrero reo Māori ka tohua kia hāngai ki ngā tikanga whakahaere, pērā i te whakamōhio i ngā rōpū whai pānga ki tō rātou hiahia kia kōrero Māori.