Ahakoa te kōrero whakapāaha mai i te Hāhi Mihinare ki Aotearoa ki ngā iwi o Tauranga Moana mo ngā whenua raupatu i te tau kotahi mano, waru rau, ono tekau mā whitu ki Te Papa. I whakaputahia e ngā māngai o Ngāi Tukairangi o rātou whakahē, e rua noa iho ngā hapū i arohia. He whakapāaha tēnei mai te hāhi mo to rātou wāhi i ngāro ai ngā whenua Māori wha rau, rua tekau mā toru heketea ki te karauna. Heoi i ngā whakahau i rere ngā mānukanuka, e rua noaiho ngā hapū i arohia, ko Ngāi Tamarawaho me Ngāti Tapu. Hei tō Josh Te Kani o ngā iwi o Tauranga Moana “na te āhuatanga o te raupatu ki runga i a tātau o Tauranga Moana, ara, te raupatu, ka raupatuhia o tātau whenua, kua ngaro atu ngā kōrero hītori, wētahi o ngā kāwai whakapapa ēra āhuatanga katoa”. Na te kaumātua o Ngāi Tukairangi na Kihi Ngatai te whakahau, kei hea te wāhanga ki tōna hapū. Hei tā Brian Huikakahu Kawe o Tauranga Moana “aroha atu ki a ia, koira te morehu o ngā morehu katoa o tērā reanga, kua kite atu te hōhonu o te mamae kei roto i a ia ki te tū mai ki mua i tēnei marea”. Nō te tau kotahi mano, waru rau, toru tekau mā waru, waru tekau paihēneti o ngā whenua kotahi mano, toru rau, toru tekau mā toru eka o Ngāi Tamarawaho me Ngāti Tapu i whakawhiti ki raro i te hāhī. Nō muri mai ka mau ki te CMS Te Papa. Whai muri i te pakanga o Pukehinahina me Te Ranga i akiaki te Karauna i te hāhī kia whakahoko te whenua ki a rātou. “Ko tētahi wāhanga e koa ana, tētahi e pouri ana, i te mea kāre i konei rātou i rongo ki te mau i te patu o te riri, engari ko mātou kē i whiwhi i te hōnore”. Hei tā Pihopa Ngarahu Katene “i timata ai mātou ki te whakahuihui to mātou pihopa i whakahokia wētahi o ngā whenua i konei ki te Trustee o Otamataha. Kua timata ai wēnei āhua, wēnei mahi”. Ko ētahi o ngā whenua kei raro i te kaitiakitanga o te pōari oOtamataha. He tohu aroha tēnei mo ngā uri.
Regional | Ngāi Te Rangi Pakeke