Ko te uri o Kahungunu a Jeremy Tātere MacLeod kua tohua e Te Tairāwhiti hei māngai mō rātou ki Te Mātāwai, te rōpū ka riro māna e ārahi i ngā mahi a Te Taura Whiri, ngā reo Irirangi me Whakaata Māori. Ka tūhono atu ia ki a Willie Jackson, te māngai mō ngā iwi noho pā tāonee, me Bentham Ohia, te māngai mō ngā iwi o Mataatua rohe. Ahakoa, nō Ngāti Kahungunu a MacLeod, ka aro tonu ia ki te rohe katoa o Te Tairāwhiti.
Ahakoa ko te whakatū i tōna Kohanga Reo hōu tētahi o ngā whainga matua a Jeremy MacLeod, ināianei ko ia tētahi o ngā māngai tekau mā toru o Te Mātāwai.
“He hōnore nui tēnei ki au tēnei whakatau a Te Tairāwhiti nō reira kei te tino ngākau mahaki ngā whakaiti nei tēnei whakaaro nui mai i Te Tairāwhiti.”
Kāore anō ia kia eke ki tōna huritau toru tekau, tokorua āna taitama. Otira nā tana hokinga mai i Ahitereiria ki te wā kainga i te tau rua mano mā whā ka tipu te pīkoko nui kia ako i te reo.
“Ko au tetahi tangata i whānau mai ki whenua kē, i whānau reo kore mai, whānau tikanga kore mai, whānau māoritanga kore mai, nā reira kei te tino mārama i te tino mokemoke o tērā ao, koira i au i whai nei kia reo Māori wāku tamariki.”
Nā tana whiwhinga i tēnei tūranga hōu, hihiko katoa ana te ngākau ki ngā hiahia o Te Tairāwhiti hei hāpai i te reo rangatira.
“Kei te tika ta hau he mahi kaitā tēnei nā reira koinei au e kī nei kua tohu āhau i Te Tairāwhiti ki runga i tō rātou whakapono ki a au nā reira me tino puta i au he hua.”
I akohia aia e nga mātanga reo Māori o te motu, otira nā rātou anō hoki i arahi i aia ki tēnei taumata.